|
Szczegółowy
Przebieg działań
wojennych.
Niekiedy
czytając oficjalne
opracowania można
się naprawdę
załamać. Na stronie
http://www.prezydent.pl
znajduje się wykaz
mogił wojennych z
czasów Powstania
Styczniowego.
Znajduje się
tam także wzmianka o
mogile w Boruczy,
takiej oto treści :
"Obelisk
zwieńczony żelaznym
krzyżem w miejscu
spoczynku 18
powstańców poległych
25 marca 1864 r.
Brak informacji o
potyczce w tym
miejscu, natomiast
pięć dni wcześniej w
pobliskich Kątach
Czernickich rozbity
został oddział
Władysława
Czarkowskiego
„Czajkowskiego”. "
Cały problem w tym,
że nie 5 dni
wcześniej jak
napisano na stronie
Prezydenta a ROK
i 5 DNI WCZEŚNIEJ
!!!
Niewątpliwie Borucza
znajdowała się na
trasie wycofującego
się oddziału
Powstańczego
Czajkowskiego,
który w dniu 20
marca 1863 Roku napadnięty
został prze kolumnę
Rosjan.
Ale to całkiem inna
historia.
W Gminnym Programie
Opieki nad Zabytkami
na lata 2013 - 2016
podano taka
informację:
 |
"Według Józefa
Błeszyńskiego,
emerytowanego
porucznika Wojska
Polskiego, pseudonim
„Zesłaniec”, wnuka
powstańca z 1863
roku, w mogile w
Kątach Wielgi
spoczywają ciała
młodych chłopaków,
którzy na wieść o
brance do wojska
carskiego, skryli
się w lesie. Według
informacji J.
Błeszyńskiego,
wszyscy zostali
wymordowani przez
oddział kozacki, a
ich zmasakrowane i
rozczłonkowane
ciała, pochowano w
zbiorowej mogile.
Natomiast w mogile
we wsi Borucza
spoczywają powstańcy
z bitwy w
Międzylesiu. Polegli
tutaj ludzie z
oddziału Władysława
Czarkowskiego ps.
„Czaja”."
Powstaje zatem
pewien problem w
identyfikacji mogił.
Zgodnie z datami na
pomnikach, mogiła w
Katach Wielgach,
kryje poległych w
dniu 20 marca 1863
roku, zaś w
Boruczy 25 marca
1864 roku. To
zaś sugeruje, że
Józef Błeszyński
może wyjaśniać pewne
okoliczności śmierci
Powstańców, nie
mniej
najprawdopodobniej zamienił ze
sobą miejsca, albo
miejsca te zamienili twórcy
pomników w latach 20stych XX
wieku.
Na taki stan sprawy wskazują
odmienne daty śmierci na
obeliskach.
Oznaczać to może, że
mogiła w Boruczy
kryje owych młodych
ukrywających się w
lesie chłopców. Nie
zaś poległych w
Bitwie pod Miedzylesiem
w roku 1863.
Trudno będzie ostatecznie
osądzić, jak jest
faktycznie. Natomiast nie
powinno się dożyć do zmiany
daty na pomniku, albowiem
powszechne twierdzenie,
jakoby obie mogiły
powstańcze związane z były z
potyczką pod Międzylesiem,
niekoniecznie musi być
prawdziwe.
Teoretycznie zagadkę mogłyby
wyjaśnić badania
ekshumacyjne i analiza
antropologiczna
-rozczłonkowane kości
wskazałyby, która mogiła
jest która. Nie uważamy
jednak, aby wyjaśnianie tej
sprawy tą drogą było
właściwe. Niech Spoczywają w
Pokoju.
Może kiedyś trafimy jeszcze
na jakieś źródła pisane w
tej sprawie. A może
uda się to komuś z Państwa?
Postawiamy sprawę
niedopowiedzianą. |
| |
|
To kolejna sprawa z
Lutego 1864 roku
związana z
wydarzeniami jakie
rozegrały się w tej
okolicy.
Być może miejsce
ukrycia chłopców
zostało kozakom
wskazane, może
zostali wydani,
możliwe że ma to
związek ze sprawą
Chłopa Piotra Reka?
Potyczkę w Boruczy
należy uznać za
jedną z ostatnich
Powstania
Styczniowego na
terenie Mazowsza.
Twórcą
prezydenckiego spisu
przydałby się chyba
jakiś "kuksaniec".
Siły
Powstańcze oraz
Rosyjskie.
Straty
Powstańców i Rosjan.
Nazwiska
poległych Powstańców
oraz uczestników
boju.
Przekazy Archiwalne.
Fundacja
pomnika.
Wg relacji
mieszkańca Boruczy.
Ludzie pochowali
Powstańców (wg
miejscowych
poległych w 1863
roku po bitwie pod
Międzylesiem) , na
gruncie należącym w
tamtych czasach do
własności wiejskiej
(gminnej).
Prawna Ochrona
miejsc pamięci narodowej.
Miejsce podlega
ochronie.
Zagrożenia.
Brak.
Możliwość
wystąpienia nieznanych mogił wojennych.
Trudny do oceny.
Prawdopodobnie
możemy nie znać
lokalizacji
wszystkich mogił
wojennych, zwłaszcza
związanych z bitwą
pod Miedzylesiem.
Lokalizacja na
mapie.
Lokalizacja na mapie
geportalu
Dojście do mogiły
jest oznakowane przy
drodze we wsi
Borucza i znajduje
się pryz lokalnym
turystycznym szlaku
rowerowym. szlaku.
Pokonując Boruczę od
Strony
Kątów-Wielgich, ok
100 metrów za linią
ostatnich zabudowań
należy zejść w polną
drogę wchodzącą w
las, następnie,
pokonać kolejne 100
metrów i skręcić w
prawo, po kolejnych
120 metrach
dochodzimy do mogiły
powstańczej.
Literatura:
Szlak
Niepodległości
jest narzędziem
edukacyjnym
stworzonym przez
Fundację na rzecz
Krajobrazu
Kulturowego.
Szlak pomyślany
został jednocześnie
jako Przewodnik
Turystyczny,
narzędzie edukacyjne
na potrzeby
organizacji
terenowych gier
historycznych oraz
element realizacji
misji naszej
Fundacji związanej z
ochroną miejsc
pamięci narodowych
zaś szczególnie
grobów i cmentarzy
wojennych.
Lista dostępnych punktów Szlaku Niepodległości
fundacja @ krajobraz.org.pl
KOD QR miejsca pamięci. Gdyby obok
tego miejsca nie było tabliczki z takim kodem, prosimy o
poinformowanie o tym naszej Fundacji. Mniejszy kod QR
8mieszczony na tablicy linkuje do punktowanego zadania.
 |
KOD QR
miejsca pamięci. |
 Zapraszamy
na stronę społecznościową Szlaku Niepodległości.
|