Szczegółowy Przebieg działań wojennych.

Bitwa została stoczona 27 października 1863 roku pod Kuflem. Choć niektórzy historycy podają, że po sotnie polskiej walczył oddział Kazimierza Kobylińskiego w licznie 400 powstańców. (Stanisław Zieliński podaje za dowódcę Jankowskiego), należy jednak zaufać Zielińskiemu. Kobyliński w ten rejon przybył po forsownym marszu w dniu 4 Listopada i  od razu włączył sie do bitwy toczonej przez Jankowskiego pod Mienią.  Jankowski napotkał odział podpułkownika Bałabana, dysponującego rotą strzelców z 2 kompanii moskiewskiej oraz sotnią dońskiego pułku kozaków w liczbie 200 piechoty oraz 100 Kozaków. Straty po stronie polskiej były znaczne – 80 zabitych, 24 rannych. Utracono także 20 karabinów oraz 43 sztucery. Raport rosyjski po swojej stronie wymienia zaledwie 2 zabitych i 2 rannych. Niewykluczony, że po tej właśnie potyczce Jankowski poprosił o wsparcie oddziału Kobylińskiego.
Podpułkownik Bałaban, eskortujący z Warszawy do Garwolina generała Kostandę, powziął wiadomość o powstańczym oddziale, dowodzonym przez Kazimierza Kobylińskiego, który zmierzał w kierunku Kuflew-Kałuszyn. Do walki doszło w lesie pomiędzy Kuflem a Piasecznem. Oddział powstańczy został wyparty z lasu oraz był „ścigany na przestrzeni 7 wiorst” a następnie rozbity.
W Księdze Urzędu Stanu Cywilnego parafii Kuflew z 1863 roku w części dotyczącej Zgonów można znaleźć zapis odnoszący się do znalezienia zwłok 25 zmarłych niewiadomych z imienia i nazwiska, prawdopodobnie powstańców.

Siły Powstańcze oraz Rosyjskie.

1 rota strzelców pułku moskiewskiego i secina kozaków dońskich, konwojujący generała Kostandę z Warszawy do Garwolina, otrzymawszy w Garwolinie 27.10. wiadomość o przechodzie Jankowskiego ku Kałuszynowi, ruszył w tym kierunku i dopadł powstańców między Kuflewem a Piasecznem. Powstańcy wyparci z lasu, ścigani na przestrzeni 7 wiorst, zostali rzekomo rozbici i mieli stracić 80 zabitych i  24 wziętych do niewoli, a moskale - 2 kozaków zabitych i  2 ranionych.  Wg tablicy w mogile spoczywa 25 powstańców.  Kilka dni później w tej samej okolicy pojawił się oddział Kobylińskiego.

Straty Powstańców i Rosjan.

 Powstańcy wyparci z lasu, ścigani na przestrzeni 7 wiorst, zostali rzekomo rozbici i mieli stracić 80 zabitych i  24 wziętych do niewoli, a moskale - 2 kozaków zabitych i  2 ranionych.  Wg tablicy w mogile spoczywa 25 powstańców.

Nazwiska poległych Powstańców oraz uczestników boju.

Przekazy Archiwalne.

Relacja Zielińskiego oparta została na korespondencji Dziennika Powszechnego, nr 257 z 29.10. (10.11) 1863. s. 1 - Rosyjskiej tuby propagandowej, nie do końca zatem źródła wiarygodnego.

A tak informację o tej bitwie przedstawiono w krakowskim Czasie. nr 260 z 13.11.1863. s. 3

czas nr 53 z 6 marca 1863 roku, Korespondencja z dnia 27 lutego 1863 roku , str. 1. Prawdopodobnie chodziło tu o oddział Kuczyka.

3 kwietnia w Hucie Kuflewskiej miał miejsce mord dokonany przez kozaków na grupie rekrutów. W okresie tym w rejonie tym dział oddział Jankowskiego, prawdopodobnie to do niego próbowali przyłączyć się rekruci. W okresie tym sporą grupę rekrutów stanowiła młodzież warszawska, głownie młodzież uczelni warszawski w tym Szkoły Głównej. Wg przekazów ustnych mieszkańców zabitych rekrutów Rosjanie mili przewieść do Kałuszyna i tam pochować w bydlęcym rynku dla ich pohańbienia.

Czas 1863 nr 182 12 VIII o potyczce pomiędzy Kuflewem a Kałuszynem w dniu 5 sierpnia. Informacja podaje, że Janowski stracił kilku zabitych, a zatem należałoby sie spodziewać gdzieś w tym rejonie także nieznanej mogiły wojennej .

Fundacja pomnika.

Prawna Ochrona miejsc pamięci narodowej.

Zagrożenia.

Możliwość wystąpienia nieznanych mogił wojennych.

W bitwie stoczonej 27 października 1863 roku pod Kuflem, wg raportów rosyjskich poległo 80 Powstańców, jednak na polach Huty Kuflewskiej znaleziono 25 zabitych. Mamy tu zatem rozbieżność w ich liczbie. Oczywiście Rosjanie zawyżali straty Polaków, zaś swoje zaniżali. Propaganda była ważnym narzędziem tłumienia Powstania.