Szlak Niepodległości      
Szlak Niepodległości
Fundacja na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ze środków Gminy Stanisławów.


Pomnik w Makówcu Dużym, upamiętniający bitwę pod Dobrem w dniu 17 lutego 1831 r.
(gm. Dobre, pow. miński)


   

W 1917 roku ludność gminy Rudzienko, wówczas jeszcze należącej do powiatu radzymińskiego (od 1919 w powiecie mińskim),
zainspirowana przez ks. Stanisława Nowickiego – wikariusza parafii w Dobrem ufundowała w Makówcu Dużym nad rzeką Osownicą murowany obelisk zwieńczony krzyżem i tablicą z napisem „Poległym w 1831 roku za Wiarę i Ojczyznę. Dobrzanie 1831−1917”. Obecnie pomnik ten dodatkowo uzupełnia tablica z fragmentem wiersza Marii Konopnickiej „Bitwa pod Dobrem”. Pomnik wzniesiono na pamiątkę zwycięskiej bitwy w dniu 17 lutego 1831 roku stoczonej przez Wojsko Polskie pod dowództwem gen. Jana Skrzyneckiego z rosyjskim korpusem gen. Rosena.


 

Szczegółowy Przebieg działań wojennych.

MAKÓWIEC DUŻY
(wieś w gminie Dobre, powiat miński, województwo mazowieckie) Zbiorowa mogiła żołnierzy WP poległych w 1831 roku. Spoczywa w niej ok. 300 żołnierzy z 3. DP WP poległych 17 lutego1831 roku w bitwie o przeprawę na Ossowicy, która do historii przeszła jako „bitwa pod Dobrem”. Mogiła zwieńczona kapliczką ustawioną w 1917 roku, z pamiątkową tablicą, znajduje
się powyżej mostu na Ossowicy koło drogi do Węgrowa. Została ona wzniesiona z inicjatywy wikarego parafii Dobre księdza Stanisława Nowickiego. Na kamiennym postumencie zwieńczonym żelaznym krzyżem znajduje się marmurowa płyta, na której widnieje napis: POLEGŁYM ZA WIARĘ I OJCZYZNĘ. DOBRZANIE 1831-191723.

16 lutego 1831 roku gen. Jan Skrzynecki wraz ze swoim korpusem (11 batalionów piechoty, 4 szwadrony jazdy, 12 dział oraz
„pożyczone” od gen. Żymierskiego 3 pułki piechoty i 2 pułki jazdy) umocnił się na linii rzeki Ossowicy i w dogodnym dla siebie miejscu (głęboka i stroma dolina rzeki z jedynym przejściem na starym trakcie brzeskim, biegnącym w tym miejscu groblą) przyjął bitwę opóźniającą. Przez kilka godzin 6 polskich batalionów i 12 dział nie pozwalało na przeprawę przez rzekę rosyjskiemu VI Korpusowi gen. Grigorija Rosena (19 batalionów piechoty i 56 dział) idącemu na prawym skrzydle rosyjskiej armii feldmarszałka Iwana Dybicza (maszerował traktem brzeskim). W bitwie poległo 300 polskich i 750 rosyjskich żołnierzy. Patrz: Nowa Wieś.

 

Powstanie listopadowe 1830–1831 Dzieje – historiografia – pamięć, red Tadeusz Skoczek, Warszawa 2015 , str. 615

Callier Edmund, Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Poznań 1887, str. 6-7

..

Siły Powstańcze oraz Rosyjskie

.

Straty Powstańców i Rosjan.

Straty polskie 400 zabitych i rannych, rosyjskie 1300 zabitych i rannych

Nazwiska poległych Powstańców oraz uczestników boju.

.....

Przekazy Archiwalne i kartograficzne

mapa kwatermistrzowska, ok 1850 rok.

Fundacja pomnika.

.

Prawna Ochrona miejsc pamięci narodowej.

Pomnik wpisany do gminnej ewidencji zabytków (pod nr.: 57/1743. Makówiec Duży. Pomnik poświęcony poległym w 1831 r., mur., metal, 1917 r.)

Zagrożenia.

Brak zagrożeń, pewne naturalne związane np. z podmyciem mogiły przez przybór Osownicy.

Możliwość wystąpienia nieznanych mogił wojennych

Bardzo duża możliwość występowania innych grobów wojennych w tym  także poległych armii cesarskiej. Do potyczek doszło także w okolicach wsi Poręby Kąty.

Lokalizacja na mapie.

 

Literatura:

eDobre.pl ::::: Wydarzenia z 17-go lutego 1831r. pod Dobrem :::::

Callier Edmund, Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Poznań 1887, str. 6-7  

Powstanie listopadowe 1830–1831 Dzieje – historiografia – pamięć, red Tadeusz Skoczek, Warszawa 2015

Pamiętnik Napoleona Sierawskiego

Szlak Niepodległości jest narzędziem edukacyjnym stworzonym przez Fundację na rzecz Krajobrazu Kulturowego.

Szlak pomyślany został jednocześnie jako Przewodnik Turystyczny, narzędzie edukacyjne na potrzeby organizacji terenowych gier historycznych oraz element realizacji misji naszej Fundacji związanej z ochroną miejsc pamięci narodowych zaś szczególnie grobów i cmentarzy wojennych.

Lista dostępnych punktów Szlaku Niepodległości

 

fundacja @ krajobraz.org.pl 

 


Zapraszamy na stronę społecznościową Szlaku Niepodległości.


KOD QR miejsca pamięci.  Gdyby obok tego miejsca nie było tabliczki z takim kodem, prosimy o poinformowanie o tym naszej Fundacji. Mniejszy kod QR umieszczony na tablicy linkuje do punktowanego zadania.