Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego autorstwa Konstantego Laszczki został odsłonięty 11 listopada 1938 roku na cokole przed szkołą w Dobrem im. Józefa Piłsudskiego. Po wojnie pomnik zaginął prawdopodobnie w 1947 lub 1948. Nie wiadomo czy pomnik ukryli żołnierze Armii Krajowej czy pozbyły się go władze komunistyczne. Miejsce pomnika Marszałka w 1962 roku zajął pomnik Konstantego Laszczki, którego imieniem została także nazwana szkoła przed którą stoi pomnik. Obecny odlew, podobnie jak pierwowzór, odlany został na podstawie gipsowego projektu  Konstantego Laszczki, możliwe to było dzięki zapobiegawczości Jana Zycha, kierownika szkoły w Dobrem, który ukrył gipsowe popiersie Marszałka. Po dziesięcioleciach ukrywania popiersie dnalazł Romuald Pełka z jego inicjatywy dokonano nowego odlewu i  w dniu 5 maja 2002 roku ponownie odsłonięto  pomnik Józefa Piłsudskiego w Dobrem. Pomnik ustawiono w nowym miejscu, obecnie znajduje się na rynku w Dobrem.

Przekazy Archiwalne.

Pomnik przed szkołą w Dobre, lata międzywojenne.

Fundacja pomnika.

Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego autorstwa Konstantego Laszczki został odsłonięty 11 listopada 1938 roku na cokole przed szkołą w Dobrem im. Józefa Piłsudskiego. Pomnik Józefa Piłsudskiego powrócił do Dobrego po 50 latach nieobecności. Niemała w tym zasługa mieszkańca tej gminy - Romualda Pełki z Pełkowizny. Pierwszy pomnik, autorstwa wielkiego artysty Konstantego Laszczki, stanął przed dobrzańską szkołą, noszącą imię Marszałka, w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Pozostał tam do 1947 roku, (według innych źródeł do 1948 r) kiedy to zniknął z cokołu w niewyjaśnionych okolicznościach. Istnieją różne wersje tego zdarzenia, według jednej z nich został ukryty przez żołnierzy AK, a według innej, chyba bardziej prawdopodobnej, został usunięty i zniszczony na polecenie ówczesnych władz. Jeden z kombatantów, w czasie uroczystości odsłonięcia, mówił wręcz o bestialskim zniszczeniu . Pozostał pusty cokół, na którym z czasem postawiano rzeźby orłów, a w 1962 r stanęło na nim ( i stoi do dzisiaj) popiersie Konstantego Laszczki, wykonane w odlewni krakowskiej, sfinansowane środkami ze zbiórki społecznej wśród mieszkańców gminy. W tym samym roku artysta, pochodzący z pobliskiego Makówca i niegdysiejszy uczeń szkoły w Dobrem, stał się patronem dobrzańskiej podstawówki. Opis za R. Kordalewska, Dzieje jednego pomnika

Cokół przed szkołą (już bez popiersia Piłsudskiego, a  Jeszce bez popiersia Laszczki w latach 50 - tych.

Przechowana pamięć.
Nie wszyscy jednak zapomnieli o marszałku, a na pewno nie zapomniano o nim w szlacheckiej rodzinie Pełków z Pełkowizny. Najstarszy syn pochodzącej z Warszawy nauczycielki i byłego właściciela majątku, a potem rolnika i rzemieślnika - Romuald wspomina, że w ich domu panował kult  Józefa Piłsudskiego. Mama opowiadała mu o pogrzebie marszałka, w którym uczestniczyła, a ojciec przybliżał dzieciom jego postać, zasługi i dokonania. Ze łzami w oczach pokazywał najstarszemu synowi miejsce, gdzie niegdyś stało popiersie i pan Romuald od tamtej pory marzył o tym, by powróciło na swoje miejsce. Dużo później dowiedział się o gipsowym projekcie pomnika, autorstwa K. Laszczki, przechowywanym przez wielce zasłużonego dla Dobrego budowniczego szkoły i jej wieloletniego kierownika Jana Zycha. Trzeba było wielu zabiegów, rozmów i poufnych  informacji o kolejnym miejscu ukrycia po śmierci kierownika Zycha, zanim gipsowa rzeźba trafiła do rąk Romualda Pełki.

Opis za R. Kordalewska, Dzieje jednego pomnika

Prawna Ochrona miejsc pamięci narodowej.

Pomnik wpisany do gminnej ewidencji zabytków (8/1743. Dobre. Pomnik Józefa Piłsudskiego, kamień, brąz, 2002 r.)

Zagrożenia.

Brak zagrożeń

Możliwość wystąpienia nieznanych mogił wojennych

Pomnik nie jest związany z mogiłą wojenną.

http://www.dobre05307.republika.pl/Dobre_dawniej_galeria.html

Szlak Niepodległości jest narzędziem edukacyjnym stworzonym przez Fundację na rzecz Krajobrazu Kulturowego.

Szlak pomyślany został jednocześnie jako Przewodnik Turystyczny, narzędzie edukacyjne na potrzeby organizacji terenowych gier historycznych oraz element realizacji misji naszej Fundacji związanej z ochroną miejsc pamięci narodowych zaś szczególnie grobów i cmentarzy wojennych.

Lista dostępnych punktów Szlaku Niepodległości

 

fundacja @ krajobraz.org.pl 

 

Zapraszamy na stronę społecznościową Szlaku Niepodległości. KOD QR miejsca pamięci.  Gdyby obok tego miejsca nie było tabliczki z takim kodem, prosimy o poinformowanie o tym naszej Fundacji. Mniejszy kod QR umieszczony na tablicy linkuje do punktowanego zadania.